วิธีดูแลและรับมือกับ ปัญหาจุดด่างดำ กระแดด ฝ้าแดด
ปัจจัยทำร้ายผิวให้เกิดปัญหาจุดด่างดำกระฝ้า
สำหรับปัญหาฝ้า กระแดด จุดด่างดำ หลาย ๆ คนอาจคิดว่าเกิดจากรังสี UV เพียงอย่างเดียว แต่ที่จริงแล้วยังมีปัจจัยทำร้ายผิว หรือที่เรียกว่าเอ็กซ์โพโซม (Exposomes) อีกหลายชนิดที่มีส่วนในการสร้างเม็ดสีเมลานิน อาทิ มลภาวะ1 ฝุ่น PM2.5 รวมไปถึงปัจจัยไลฟ์สไตล์ของเราเอง เช่น ความเครียด จากการทำงานหนัก หรืออยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน ๆ การนอนดึก การพักผ่อนไม่เพียงพอ นอนหลับไม่สนิท2 ซึ่งส่งผลต่อสมดุลฮอร์โมนเมลาโทนิน และ คอร์ติซอล อีกทั้งการรับประทานอาหารที่ไม่สมดุล หรือแม้แต่กระทั่งการสูบบุหรี่ก็มีผลการวิจัยออกมาแล้วว่า สามารถกระตุ้นการสร้างเม็ดสีเมลานิน สาเหตุของจุดด่างดำได้เช่นกัน
รวมไปถึงปัจจัยภายใน อาทิ ระดับฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงไปตามช่วงวัยต่าง ๆ เช่น การเป็นสิว, ภาวะตั้งครรภ์5, วัยทอง6 หรือการรับประทานยาคุมกำเนิด เหล่านี้ล้วนกระตุ้นให้เกิดอนุมูลอิสระขึ้นที่ผิว และส่งผลให้เกิดการสร้างเม็ดสีผิวเมลานินทั้งทางตรงและทางอ้อม จนมีการสะสมตัวกันกลายเป็นจุดด่างดำบนผิว ทำให้สีผิวไม่สม่ำเสมอ แลดูไม่สดใส
นอกจากนี้ยังมีการวิจัยอีกหลายฉบับ ที่แสดงถึงผลเสียที่ส่งเสริมกัน อย่างเช่น การเผชิญกับรังสี UV พร้อม ๆ กับ มลภาวะ ฝุ่น PM2.5 จะเร่งการเกิดผลเสียต่อผิวได้เพิ่มขึ้นอีกถึง 3.5 เท่า7,8
4 กลไกหลักของการเกิด และ วิธีการดูแลผิว ให้ห่างไกล จุดด่างดำกระฝ้า
หากเราเข้าใจ กลไกการเกิดจุดด่างดำ กระฝ้า และรอยสิวแล้ว เราก็สามารถที่จะจัดการกับปัญหาผิวดังกล่าวได้อย่างถูกวิธี ซึ่งการผลิตเม็ดสีผิวเมลานินนั้น เป็นขั้นตอนที่ซับซ้อน แต่ก็พอที่จะอธิบายได้คร่าวๆ ดังนี้
• ขั้นตอนที่ 1: การส่งสัญญาณการผลิต - ปัจจัยทำร้ายผิวต่าง ๆ อาทิ รังสียูวี มลภาวะ รวมไปถึงการเกิดสิว เป็นตัวการสำคัญที่ทำให้เกิดปฏิกิริยาการอักเสบที่เซลล์ผิวชั้นบน จึงมีการส่งสัญญาณไปยังเมลาโนไซท์ ซึ่งเป็นเซลล์ในผิวชั้นอิพิเดอร์มิส ให้ผลิตเมลานินขึ้นเพื่อช่วยปกป้องผิวจากรังสี UV
• ขั้นตอนที่ 2: การผลิตเมลานิน - เซลล์เมลาโนไซท์เมื่อได้รับสัญญาณมาแล้ว ก็จะมีการกระตุ้นให้เกิดการผลิตเม็ดสีเมลานิน ผ่านการทำงานของเอนไซม์สำคัญที่ชื่อว่า ไทโรซิเนส
• ขั้นตอนที่ 3: การขนส่งเมลานิน - เมลานินจะถูกลำเลียงไปยังเซลล์ผิวชั้นบนผ่านแคปซูลที่ชื่อว่าเมลาโนโซม
• ขั้นตอนที่ 4: การผลัดเซลล์ผิว - ด้วยกลไกปกติของผิวเราจะมีการกำจัดเอาเซลล์ผิวที่ตายแล้ว รวมทั้งจุดด่างดำต่าง ๆ ให้หลุดลอกออกไปโดยรอบ ในการผลัดเซลล์ผิวของคนที่มีผิวสุขภาพดีจะอยู่ที่ประมาณ 28 วัน