ไม่แช่แค่ 1 เจาะลึก กว่า 16 ชนิดของคอลลาเจนในผิวหนัง

เมื่อพูดถึงคอลลาเจนในผิวหนัง หลายคนอาจคุ้นเคยกับ Collagenชนิดที่ 1 และ 3 ซึ่งเป็นชนิดหลักที่ให้ความแข็งแรงและยืดหยุ่นแก่ผิว แต่แท้จริงแล้ว ผิวหนังของเรานั้นประกอบด้วยคอลลาเจนหลากหลายชนิดที่ทำงานร่วมกันอย่างซับซ้อน เพื่อสร้างโครงสร้างที่แข็งแรง ยืดหยุ่น และเชื่อมโยงเนื้อเยื่อต่าง ๆ เข้าไว้ด้วยกัน ข้อมูลจากงานวิจัยของ L'Oréal ได้จัดกลุ่มคอลลาเจนทั้ง 16 ชนิดเหล่านี้ออกเป็น 4 กลุ่ม ตามบทบาทหน้าที่เฉพาะ ซึ่งแต่ละกลุ่มมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อสุขภาพและความงามของผิว


Table of Contents


คอลลาเจนโครงสร้างหลักของผิวหนัง

คอลลาเจน คือ โปรตีนที่มีปริมาณมากที่สุดในร่างกายมนุษย์ คิดเป็นสัดส่วนกว่า 1 ใน 3 ของโปรตีนทั้งหมด ทำหน้าที่เสมือน "โครงสร้างค้ำจุน" และ "กาวธรรมชาติ" ที่ช่วยยึดเซลล์และเนื้อเยื่อต่าง ๆ เข้าไว้ด้วยกัน ร่างกายมนุษย์มีคอลลาเจนมากกว่า 28 ชนิด ซึ่งแต่ละชนิดจะถูกสร้างขึ้นมาอย่างเฉพาะเจาะจง เพื่อทำหน้าที่ที่แตกต่างกันในแต่ละส่วนของร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นกระดูก กระดูกอ่อน เส้นเอ็น หลอดเลือด หรือแม้กระทั่งอวัยวะภายใน

ในผิวหนังของเรา คอลลาเจน (Collagen) ก็คือหัวใจสำคัญที่มอบความแข็งแรง ยืดหยุ่น และความกระชับ โดยในผิวหนังพบคอลลาเจนมากถึง 16 ชนิด ที่ทำงานร่วมกันอย่างซับซ้อน ในชั้นหนังแท้ (dermis) คอลลาเจนจะถูกจัดเรียงตัวเป็นเส้นใยที่ถักทอเป็นตาข่ายอันซับซ้อน ทำหน้าที่เป็นโครงสร้างหลักที่สำคัญที่สุด คอลลาเจนแต่ละชนิดมีบทบาทเฉพาะที่สำคัญไม่แพ้กัน

พวกมันคอยพยุงผิวไว้ไม่ให้หย่อนคล้อย ช่วยให้ผิวสามารถต้านทานแรงดึง แรงกด และแรงกระแทกต่าง ๆ ได้ดี พร้อมทั้งเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ผิวมีความยืดหยุ่น สามารถกลับคืนสู่สภาพเดิมได้หลังการยืดหรือหดตัว ด้วยคุณสมบัติเหล่านี้เอง คอลลาเจนจึงเป็นกุญแจสำคัญที่ทำให้ผิวพรรณของเราดูเต่งตึง เรียบเนียน และคงความอ่อนเยาว์ไว้ได้ การมีคอลลาเจนที่แข็งแรงและสมบูรณ์ในปริมาณที่เหมาะสม จึงเป็นรากฐานของผิวสุขภาพด


collagen vichy

เจาะลึก ! คอลลาเจนทั้ง16 ชนิด 4 กลุ่มหลักในผิวหนัง

คอลลาเจนทั้ง 16 ชนิดถูกแบ่งออกเป็น 4 กลุ่ม ตามบทบาทและหน้าที่ดังนี้


1. Junctional Collagens (คอลลาเจนยึดเกาะ)

  • คอลลาเจนชนิดที่พบ: IV, VII, XIII, XV, XVII, XVIII
  • บทบาทสำคัญ: คอลลาเจนกลุ่มนี้ทำหน้าที่เสมือน "สมอ" ที่ช่วยยึดชั้นหนังแท้ (dermis) ให้ติดกับชั้นหนังกำพร้า (epidermis) อย่างมั่นคง พวกมันเชื่อมต่อบริเวณรอยต่อ Dermal-Epidermal Junction (DEJ) เข้ากับโครงข่ายเมทริกซ์ที่อยู่เบื้องล่าง ซึ่งรวมถึงโครงข่ายคอลลาเจนอื่น ๆ ด้วย
  • ความสำคัญต่อผิว: การเชื่อมต่อที่แข็งแรงนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการคงสภาพของผิวหนัง ช่วยป้องกันการแยกชั้นของผิวหนัง ซึ่งหากรอยต่อนี้ไม่แข็งแรง อาจนำไปสู่ปัญหาผิวบาง ผิวแพ้ง่าย หรือเกิดรอยแตกง่าย

2. Pillar Collagens (คอลลาเจนโครงสร้าง)

  • คอลลาเจนชนิดที่พบ: I, III
  • บทบาทสำคัญ: คอลลาเจนกลุ่มนี้เป็นองค์ประกอบหลักของคอลลาเจนในชั้นหนังแท้ คิดเป็นสัดส่วนถึง 80-90% พวกมันรวมตัวกันเป็นโครงข่ายเส้นใยที่หนาแน่น ทำหน้าที่เป็นโครงสร้างพื้นฐานและให้ความแข็งแรงแก่ผิวหนัง
  • ความสำคัญต่อผิว: เป็นคอลลาเจนที่มักพูดถึงบ่อยที่สุดในแง่ของความอ่อนเยาว์และสุขภาพผิว คอลลาเจนชนิดที่ 1 ให้ความแข็งแรงและทนทานต่อแรงดึง ทำให้ผิวแน่นกระชับ ส่วนคอลลาเจนชนิดที่ 3 ให้ความยืดหยุ่นและความอ่อนนุ่ม การลดลงของคอลลาเจนกลุ่มนี้เมื่ออายุมากขึ้น เป็นสาเหตุหลักของริ้วรอย ความหย่อนคล้อย และผิวที่ขาดความยืดหยุ่น

3. Initiator Collagens (คอลลาเจนตั้งต้น/ควบคุม)

  • คอลลาเจนชนิดที่พบ: V, XI
  • บทบาทสำคัญ: คอลลาเจนกลุ่มนี้มีบทบาทในการควบคุมขนาดและเส้นผ่านศูนย์กลางของเส้นใยคอลลาเจนอื่น ๆ จึงมีอิทธิพลสำคัญต่อคุณสมบัติทางกลของเส้นใยคอลลาเจน และส่งผลต่อความแข็งแรง ความยืดหยุ่น และการทำงานโดยรวมของเนื้อเยื่อ
  • ความสำคัญต่อผิว: เปรียบเสมือนผู้จัดการที่คอยจัดระเบียบให้โครงสร้างคอลลาเจนอื่นๆ มีขนาดและรูปแบบที่เหมาะสม เพื่อให้ผิวหนังสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีความแข็งแรงและยืดหยุ่นอย่างที่ควรจะเป็น

4. Bonding Collagens (คอลลาเจนเชื่อมประสาน)

  • คอลลาเจนชนิดที่พบ: VI, XII, XIV, XVI, XIX, XXII
  • บทบาทสำคัญ: คอลลาเจนกลุ่มนี้ทำหน้าที่เป็น "ตัวเชื่อม" หรือยึดเหนี่ยวระหว่างโมเลกุลคอลลาเจนอื่น ๆ และส่วนประกอบอื่น ๆ ของเมทริกซ์นอกเซลล์ (extracellular matrix) ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นในการสร้างโครงข่ายคอลลาเจนที่ถักทอเข้าหากันอย่างแน่นหนา
  • ความสำคัญต่อผิว: ช่วยให้โครงข่ายคอลลาเจนทั้งหมดเชื่อมโยงกันอย่างสมบูรณ์ ทำให้โครงสร้างของผิวหนังมีความเป็นระเบียบ แข็งแรง และทำงานได้เต็มที่ หากขาดการเชื่อมประสานที่ดี โครงข่ายคอลลาเจนก็อาจไม่แข็งแรงเท่าที่ควร

LIFTACTIV Collagen

สรุป

จะเห็นได้ว่า Collagen ไม่ได้มีแค่ไม่กี่ชนิด แต่เป็น "ทีม" ที่ทำงานร่วมกันอย่างเป็นระบบ แต่ละชนิดมีบทบาทเฉพาะที่สำคัญอย่างยิ่งต่อผิว เมื่ออายุมากขึ้น หรือได้รับผลกระทบจากปัจจัยภายนอก เช่น แสงแดดและมลภาวะ คอลลาเจนทุกกลุ่มนี้ล้วนได้รับผลกระทบ ทำให้โครงสร้างผิวอ่อนแอลง นำไปสู่ริ้วรอย ความหย่อนคล้อย และปัญหาผิวอื่น ๆ ดังนั้น การดูแลผิวให้แข็งแรงโดยการปกป้องจากปัจจัยทำลายคอลลาเจน และการส่งเสริมการสร้างคอลลาเจนของผิวอย่างองค์รวม ด้วยผลิตภัณฑ์จาก Vichy อย่างLiftactiv collagen specialist 16จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการรักษาผิวที่ดูอ่อนเยาว์และสุขภาพดีในระยะยาว